MERHUM RAŠID EF. HAJDAREVIĆ

MERHUM RAŠID EF. HAJDAREVIĆ

Preporod 1980

I inače mali broj Vištovaca, nekadašnjih studenata Više islamske šeriatsko-teološke škole u Sarajevu (postojala od 1935-1945), još se više sma­njio. deve­tog novembra 1980. preselio je na Ahiret još jedan Vištovac — Rašid efendija HAJDAREVIĆ, viši arhivist u penziji, dugogo­dišnji službenik Istorijskog ar­hiva u Sarajevu. Dženaza mu je obavljena dva dana kasnije na Novom gradskom groblju u Sa­rajevu uz veliko učešće rodbi­ne, kolega, prijatelja i poštovalaca. Biranim riječima od njega su se nad otvorenim grobom oprostili predstavnici Istorij­skog arhiva i Društva za istoriju zdravstvene kulture BiH, čiji je rahmetli Rašid bio dugogodiš­nji aktivni član. Bio je i sekretar Crvenog krsta na Višnjiku u Sarajevu.Rahmetli Rašid Hajdarević (Mustafin) rođen je 2. aprila 1914. u Kalimanićima (Soko­lovićima), Rogatica. Nakon os­novne škole obrazovao se u Gazi Husrevbegovoj medresi, koju je završio godine 1936. U jesen te godine upisao se na Višu islamsku šeriatsko-teološku školu na kojoj je diplomirao godine 1940. Svoje je službo­vanje započeo u šerijatskom sudu u Bijeljini, ali najveći dio svog radnog vijeka proveo je u Istorijskom arhivu u Sarajevu, gdje je dočekao i mirovinu, 15. jula 1979.Nije mi poznato da ii je Ra­šid štogod pisao kao učenik Gazi Husrevbegove medrese u Sarajevu ili, kasnije, kao stu­dent VIŠT-a. Ako je to činio, ni­je bio iznimka, jer su neke nje­gove kolege, još kao srednjoš­kolci, drugovali s perom. Kas­nije, međutim, napisao je dosta radova. Zahvaljujući popisu ko­ji je sam rahmetli Rašid sasta­vio, u stanju smo dati pregled njegovih objavljenih, kao i ne­objavljenih radova.

I. Objavljeni radovi:

1. Orijentalni arhivi i njihova organizacija, »Arhivist«, Beog­rad, 1956.,

2. Gazi Husrevbegova bibli­oteka i Orijentalni institut — najveće orijentalne ustanove u Jugoslaviji, »Oslobođenje«,1956.,

3. Velike zbirke orijentalne arhivske građe u sarajevskim arhivima, »Oslobođenje«,1956.,

4. Naše zbirke, »Glas Arhiva grada Sarajeva«, Sarajevo1960.,

5. Osvrt na pregled registra­tora na terenu srezova Saraje­vo i Goražde, GDAR, Sarajevo1961.,

6. Orijentalna zbirka Arhiva grada Sarajeva, GDAR BiH, 1964/65,

7. Jedan popis uhapšenih dužnika iz 1841, GDAR BiH, Sarajevo, 1964/65.,

8. Rukopisne nedžmue (zbornici) i Zbornik Sarajlije Hadži Jusufa iz prve polovice XVII vijeka, GDAR BiH, Saraje­vo, 1970/71.,

10. Zaostavština iza Muniba Glođe (»Glođina buna«) mutevelije i džabije Gazi Husrevbe­gova vakufa u Sarajevu, Anali Gazi Husrevbegove biblioteke u Sarajevu, 1974.,

11. Medžmua (zbornik) Mu­la Mustafe Tirakije (sarajevski krpničar) iz prve polovice XIX vijeka. Prilozi Orijentalnog in­stituta, Sarajevo, 1906.,

12. Dvije medžmue iz prve polovice XIX vijeka (Sarajevska medžmua od anonimnog auto­ra i Medžmua Mustafe Stočanina). Prilozi Orijentalnog institu­ta, Sarajevo, 1978.,

13. Prihodi i rashodi Gazi Husrevbegova vakufa u Saraje­vu za period od 1832 — 1835(Izgradnja objekata Gazi Hus­revbegova vakufa poslije veli­kog požara 1831. godine. Anali Gazi Husrevbegove biblioteke u Sarajevu, 1978.

14. Jedna velika medžmua iz XVI vijeka — označeno je da se nalazi u štampi, ali n ije oz­načena publikacija.Iza popisa stoji rukom pisa­na napomena: »Svi radovi ra­đeni su na osnovu arhivsko-ru-kopisne građe koja se nalazi u Istorijskom arhivu Sarajevo«.

II. Neobjavljeni radovi:

1. Sarajevski sarački esnaf od 1726. do 1823. godine (pet saračkih deftera). Rad se sas­toji od 278 kucanih stranica, i to: uvoda 52, prevoda deftera i rječnika termina, 15, napome­ na 20 stranica. Trebalo je do­dati još Registar ličnih imena i pojmova. Za rad je napisana stručna recenzija (prof, dr Avdo Sućeska) i izvršena provje­ra prepisa dokumenata, kolacioniranje (Salih Trako, stručni suradnik Orijentalnog institu­ta). Rad je završen prije nekoli­ko godina i predat direktoru 19. V 1976. Odluka o publicira­nju rada davno je donesena, ali to još nije realizirano.

2. Sidžil temišvarskog kadiluka iz 1651 — 1653. godine u kojem se nalazi 315 dokume­nata. Rad se sastoji iz uvodne studije o sidžilima, iz obrade i analize tih izvora, prijevoda do­kumenata, registra ličnih ime­na, registra geografskih naziva i pojmova, napomena i dr. Rad je obujma 300 kucanih strani­ca.

3. Katalog rukopisnih djela o alhamiado literaturi t.j. o djeli­ma koja su pisali  bosansko hercegovački muslimani na srpskohrvatskom jeziku, a arapskim pismom. Obrađeno je preko 50 rukopisnih djela.

4. Jedna medžmua (kodeks) iz prve polovice XIX vijeka što ju je pisao Lomigora iz Užica.

5. Borba Muslimana i Srba protiv austro-ugarske okupaci­je Bosne i Hercegovine u prvim godinama okupacije. Rad je ra­đen na osnovu turskih doku­menata koje posjeduje Arhiv i (u vrijeme sastavljanja popisa) nije bio dovršen.

6. Porijeklo sarajevskih рогоdica. Rad rađen prema doku­mentima i defterima koji se na­laze u Arhivu, te na temelju već objavljene građe.

7. Katalog arapskih, turskih i perzijskih rukopisa Hadži Sinanove tekije u Sarajevu, sa os­vrtom na istorijat sarajevskih tekija i derviških redova u Sarajevu.

8. Katalog arapskih, turskih i perzijskih rukopisa biblioteke Mehmeda Teufika Okića iz Sa­rajeva.

9. Sarađivao je i na izradi vo­diča za arhive BiH (Arhiv BiH u Sarajevu, te arhivi u Banjoj Lu­ci, Doboju, Travniku i Tuzli), za Muzej grada Sarajeva, za Riznicu-Muzej Stare pravoslavne crkve u Sarajevu, za franjevač­ke samostane u Rojnici, Kreše­vu i Kraljevoj Sutjesci, kao i vo­dič za javno zdravstvo BiH, te vodič za Istorijski arhiv u Sara­jevu.

Bilo bi nam drago da sva ta djela budu objavljenja, kako dugogodišnji trud jednog na­šeg povjesničara ne bi bio uza­ludan.Iza sebe je rahmetli Rašid ostavio suprugu, dvije kćeri, dvije sestre, zetove i unučad. Svima njima, kao i ostaloj rod­bini, izražavamo naše iskreno

suosjećanje u bolu zbog veli­kog gubitka, a za rahmetli Rašidovu dušu:

LILLAHIL-FATIFA!

Kasim HADŽIĆ