Oduzimanje BiH pripadništva 1914/15 godine
obradio: Velija Palo
Austrija je, manje od mjesec dana nakon sarajevskog atentata 1914. godine poslala ultimatum Srbiji za koji se znalo da neće biti ispunjen. Rat je bio neizbježan i objavljen je 28. jula. Srpska i crnogorska vojska su ubrzo prešle u Bosnu i uz pomoć domaćeg pravoslavnog stanovništva došli skoro do Sarajeva. U Rogatici su se zadržali oko dva mjeseca, negdje do oktobra.
Kad je Austrija krenula sa ofanzivom, počelo je bježanje i povlačenje. Bježanje lokalnog pravoslavnog stanovništva uglavnom u krajeve iz kojih su došli. Vojska i oni koji su joj se pridružili (bio je i po neki Musliman) se u povlačenju nisu zaustavili prije Krfa i Soluna.
Austrija je odlučila kazniti dio lokalnog pravoslavnog stanovništva koje je napustilo domove. Tako je krajem 1914. i početkom 1915. godine takvim oduzimano BiH pripadništvo, današnjim riječnikom državljanstva. Iznenadilo me da je takvih najviše bilo u rogatičkom kotaru. Rogatički kotar je bio jako veliki, a naslanjao se i na Drinu. Dva mjeseca boravka srpske i crnogorske vojske su takođe imala uticaja.
Spiskovi onih kojima je oduzimano BiH pripadništvo su objavljivani u ”Sarajevskom listu”, listu bliskom vladi tadašnje BiH, onim redom kako su i nastajali, tj. kako se utvrđivala odsutnost stanovništva. Imam podatke za kompletan rogatički kotar, a ovdje (zbog dužine spiska) samo za sočički kraj.
Svi koji su sačuvali glavu, su se, naravno, vratili Neki su dobili od kraljevine 50 dunuma zemlje kao nagradu za solunski front. Osman Osmanović iz Dobrača nije htio zemlju. Od tih koji su dobili zemlju, samo se trećna nalazi na spisku onih kojima se oduzima BiH pripadništvo. To znači da ti spiskovi nisu kompletni. Negdje ima i grešaka u nazivu mjesta ili pripadnicima članova porodice, jer ni popisivači nisu mogli sve znati. Kod Kušića je nešto pomiješano.
Svi spiskovi su imali isto zaglavlje:
Kotarski ured u Rogatici je prema naredbi zem. Vlade za Bosnu i Hercegovinu od 13. oktobra 1914, broj 13.241. predsj.kao dopuni k § 13. naredbe o iseljenju od 21. jula 1907. izrekao pravomoćne presude na oduzeće bosansko-hercegovačke pripadnosti ovim osobama i njihovim porodicama radi toga, što su digli oružje protiv naše obrambene snage odnosno što su bile u sporazumu s neprijateljem i potom iz zemlje otišle.
- Ilija Danojlić iz Jarovića, kotara rogatičkog, i žena mu Ljubica, i sin mu Danilo, i kćeri Danica i Milka, i majka Rista,
- Jovo Danojlić iz Jarovića, kotara rogatičkog, i žena mu Stana te djeca Manojle, Radovan, Dragica i Milica,
- Milan Božović iz Jarovića, kotara rogatičkog, i sestra Mitra i majka Joka,
- Pero Bozović iz Jarovića, kotara rogatičkog, i žena mu Vasilija, te djeca Živoje i Petra,
- Bojo Hršum iz Draguljevića, rogatičkog kotara, žena mu Stanka te djeca Miloš i Joka,
- Joka i Juroš Vučkovic iz Rudina, rogatičkog kotara,
- Mihajlo i Danilo Kušić iz Rusenovića, kotara rogatičkog, te Mihajlova djeca Vasilja i Tankosa,
- Mihajlo Kušic iz Rusenovića, kotara rogatičkog, i sinovi Danilo i Vasilije, i kćeri Savka i Tankosa,
- Ilija i Rade Kušić iz Rusenovića, kotara rogatičkog, Ilijina žena Ilinka te djeca im Krvina, Mitra i Stoja, dalje Radova žena Danica i djeca im Natalija i jedno još nekršteno dijete,
- Risto Šarović iz Rusenovića, kotara rogatičkog, i žena mu Vasilija, te djeca Marinko, Nikola, Anica i Zlatana,
- Bojo Šarović iz Rusenovića, kotara rogatičkog, i Đorđo Šarović i žena mu Sara i sinovi Milivoje, Sofren i Miloš, i kćer Zorka,
- Milovan Čobo iz Rusenovića, kotara rogatičkog, i žena mu Stana, mater Mara, braća Aleksa, Radovan i Boško,
- Aleksa Čobo i Mara Čobo iz Rusenovića, kotara rogatičkog,
- Stipan Remović (Remi), iz Rusenovića, kotara rogatičkog, i žena mu Ljubica, te djeca Milan, Aćim, Jovan, Milisav, Milka i Mitra, te Milan Remović,
- Đorđo Remović iz Rusenovića, kotara rogatičkog, i Mara Remović,
- Ilija Ješic iz Planja, kotara rogatičkog, žena mu Ilinka i kćer Danica, Lazar Ješic, žena mu Gospava i kćer Milena, Janko Ješic,
- Stojan Gluhović iz Burata, kotara rogatičkog, i žena mu Jelka te djeca Milan, Miladin, Milka, Savka i Jelka,
- Mara, Risto, Radivoje, Joka, Savka i Jelka Kremenović iz Burata, rogatičkog kotara,
- Milivoje Gluhović iz Planja, kotara rogatičkog,
- Vaso Gluhović iz Planja, kotara rogatičkog, i žena mu Tonka,
- Marku Gluhoviću iz Planja, kotara rogatičkog, i ženi mu Simani te djeci im Novici, Aleksi, Kosti, Milovanu, Miloradu, Dušanu, Đorđu i Tankosi,
- Jovan Abazović iz Kramer Sela, kotara rogatičkog, i žena mu Ljubica te djeca Mladen, Jovanka i Mara,
- Milos i Jovan Ćetković iz Kramer Sela, rogatičkog kotara, Miloševa žena Anđelka i djeca mu Vujadin, Milorad, Jovanka i Stanka, dalje Jovanova žena Đuka i djeca mu
Milena i Stanka,
- Risto Perović iz Grivaca, kotara rogatičkog, i žena mu Anđa te djeca Mitar, Jovan, Mitra, Janja i Milka,
- Aleksa Perović iz Grivaca, kotara rogatičkog, i žena mu Đurđa te djeca Jovanka, Staka, Petra i Sava,
- Jovan, Ilija, Janja, Mitra i Nedeljk Ećimović iz Grivaca, kotara rogatičkog, Jovanova žena Tonka, sinovi Dušan, Milija i kćeri Staka, Đurđa, Anđa i Jovanka, Ilijina žena Janja, sin Anđelko i kćeri Sava, Mara i Jelka (Anđelka) i Janjin sin Petar,
- Jovo Zagajac iz Zagajeva, kotara rogatičkog, i žena mu Janja, i sin mu Jovan i kćeri mu Daša i Jevrosima,
- Đorđe Perović iz Grivaca, kotara rogatičkog, i žena mu Anđa i sinovi Nikola, Blagoje i Pero, i kćeri mu Jelka, Staka, Persa, Jevra, Kruna,
- Đorđo Knežević iz Grivaca, kotara rogatičkog, i kćeri mu Plana i Danica,
- Mihajlo Marković iz Obrtića, kotara rogatičkog, i žena Mara, i kćeri Milica, Bosiljka i Rosa,
- Miloš Marković iz Obrtića, kotara rogatičkog, i žena mu Mara, te djeca Radojica, Bojo, Milena i Stana,
- Marko Kneževic iz Grivaca, rogatičkog kotara, i žena mu Božana te djeci Milivoje, Stojan, Bojo, Tonka, Persa i Stoja,
- Radovan Kneževic iz Grivaca, rogatičkog kotara,
- Todor Marković iz Obrtića, kotara rogatičkog
- Ilija Vuković iz Obrtića, kotara rogatičkog, i žena mu Božana, mater Bojana, te djeca Milovan, Neđo, Miloš, Dušan, Jovan, Mihajlo, Sara i Obrenija,
- Milovan Marković iz Obrtića, kotara rogatičkog, i žena mu Stoja, te djeca Marinko, Manojo, Lazar i Sava,
- Lazar Brđanin (Ristović), iz Zagajeva, kotara rogatičkog, i žena mu Jelka, i sinovi Nikola, Đorđo i Jovan,
- Petar Brđanin iz Zagajeva, kotara rogatičkog, i sin Risto i kćeri Mitra, Dušanka, Desanka i Stana,
Nema komentara:
Objavi komentar