Hidroelektana Mesići kod Rogatice

Autor: Mirsad Durmišević
u PDF  https://www.box.com/s/0y26zm56ke2iazvbpk3c
 *Prenošenje teksta je dozvoljeno samo uz navode izvora i linka koji vodi na izvorni tekst

 

 

Hidroelektana Mesići ("Slaviša Vajner Čiča") na rijeci Prači kod Rogatice  puštena je u rad za Dan ustanka naroda i narodnosti BiH, 27.7.1950. godine kao prvi elektroenergetski objekat ove vrste izgrađen u poslijeratnoj Jugoslaviji.

a Dan ustanka naroda i narodnosti BiH, ...

Izvor: 058.ba

za Dan ustanka naroda i narodnosti BiH,...

Izvor: 058.ba

za Dan ustanka naroda i narodnosti BiH,...

Izvor: 05

To je derivaciono postrojenje sa akumulacijom korisne zapremine 50.000 m³, površine 2,70 ha. Brana je betonska, gravitaciona, fundirana na stijeni. Visina brane je 12.8, a dužina u kruni je 36 m. Na lijevoj obali izgrađena su dva ispusta širine po 4 m sa ustavama na ručni pogon. Dovodni vodeni tunel je dužine 1200 metara, prečnika 1,8 metara i sa padom vode od 50 metara. Mašinsko postrojenje nalazi se u pećini gdje su instalirana su dva agregata ukupne snage 3.1 MW, a godišnja proizvodnja premašuje 21 GWh. HE „Mesići“nije radila tokom posljednjeg rata , iako je bila tehnički i tehnološki ispravna.  

Slivno područje rijeke Prače do pregradnog mjesta HE Mesići iznosi 1100 km². Dužina vodnog toka Prače iznosi 40 km, sa ukupnim padom 380 m. Ovaj objekat je znatno uticao na razvoj ostale privrede ne samo u opštini Rogatice, nego i cijelog Gornjedrisnkog i jednog dijela Sarajevsko-romanijskog regiona, jer je strujom snadbijevala i opštine od Rudog preko Goražda i Foče do Kalinovika i Sokoca.

Hidroelektrana u Mesićima sada zapošljava 34 radnika i u optimalnim hidrološkim prilikama proizvodi oko 15.500.000 KWh godišnje. Osim HE Mesići idejno rješenje iskorištavanja hidroenergetskog potencijala Prače daje mogućnost izgradnje još 5 malih - mini hidroelektrana (MHE), tako da bi ukupna instalisana snaga svih iznosila 26 MW i sa mogućom godišnjom proizvodnjom od cca 120 GWh.  Zanimljivo je da je za minuli period ova hidrocentrala imala samo dva veća remonta, mašinskog dijela 1974, a elektropostrojenja sa trafo-stanicom 1981. godine. U toku je izgradnja MHE na rijeci Prači u mjestu Kaljani u općini Pale-Prača (FBiH),   izgradnja MHE „Ustiprača“u opštini Rogatica i Novo Goražde (RS) i MHE „Dub“u opštini Rogatica .

Distribuciju električne energije vrši ,,Elektro-distribucija Pale“ preko svoje radne jedinice u Rogatici koja zapošljava 30 radnika.

Sa otvaranja HE "Mesići"27.7.1950.godine

Brana HE Mesići

.

 Planirane male hidroelektrane na podslivu rijeke Prače

http://youtu.be/2Wup3pMN_kA

 

U 2014 i 2015 .godini urađena je modernizacija i proširenje HE „Mesići“.   Riječ o elektroenergetskom objektu koji bi trebalo predstavljati jednu od suvremenijih hidroelektrana protočno-derivacijskog tipa u regiji.Koristiće najveći dio postrojenja postojeće HE „Mesići“ i prelivnu vodu Prača koje se na profilu brane zbog male propusne moći derivacionog sistema i turbina nije mogla hidroenergetski iskoristiti pa je badava oticala prirodnim koritom rijeke.Na osnovu urađene detaljne analize i proračuna,  došlo se do zaključka da je prelivne vode tehnički moguće i ekonomski opravdano iskoristiti rekonstrukcijom i proširenjem postojećeg dovodnog tunela dužine 1200 metara i izgradnjom nove mašinske zgrade sa ugradnjom tri nova agregata.Rekonstruisan je postojeći dovodni sistem, koga čine brana sa ulaznom građevinom, rešetke i zatvaračnica. Profil dovodnog tunela od betona, koji je bio oblika sličnog ćiriličnom slovu „P“, sa prečnikom od 1,8 dobio je okrugao oblik i povećanim prečnikom na 2,5 metara.Time je omogućen protok vode na 12 kubnih metara u sekundi. Izgrađeno je  dodatnih 50 metara novog, ali ovog puta željeznog cjevovoda, i nove mašinska zgrade, koja je izgrađena u parku između postojeće upravne zgrade i odvodnog kanala ispusne vode iz HE „Mesići“ sa tri nova agregata instalisane snage 4,89 megavata.Proizvodnja struje trebalo bi da bude povećana za 35 odsto.Instalisana snaga u novoj HE je 4,9 megavata. Ukupna investicija, uključujući već završeno proširenje tunela postojeće HE „Mesići“, iznosi oko 10 miliona maraka."Mesići Nova" godišnje će, uz normalne hidrološke prilike, proizvoditi 23 miliona kilovat časova električne energije. To je sa istom količinom vode u akumulacionoj brani za 5 miliona više od postojeće HE "Mesići"
Za preko 60 godina rada, jer nije radila, iako je bila tehnički i tehnološki ispravna, tokom posljednjeg rata, HE „Mesići“ proizvela je i tržištu isporučila preko milion megavat časova elektrilne energije. Sa izgradnjom HE „Mesići Nova“, stara „dama“ i dalje dugoročno ostaje u radu, ali i služiti kao muzejski eksponat i sjećanje na prvi elektroenergetski objekat započet, izgrađen i pušten u rad u bivšoj SFRJ, 27. jula 1950. godine uz proizvodnju od preko milion megavat časova električne energije. Svjedočiće kako se od ništa i sa malo sredstava može napraviti objekat koji je,  znatno uticao na razvoj ostale privrede ne samo u opštini Rogatice, nego i cijelog Gornjedrisnkog i jednog dijela Sarajevsko-romanijskog regiona, jer je strujom snadbijevala i opštine od Rudog preko Goražda i Foče do Kalinovika i Sokoca.

 Sele Isakovic Napravljena je uz ogroman doprinos omladinaca - dobrovoljaca,narocito na probijanju tunela i podizanju brane.I dobila je časno ime HE"Slavisa Vajner Čica" čija je bista (rad vajara Mustafe Neretlica a koji je otkrila Vajnerova supruga) krasila prekrasan park.Prvi i dugogodisnji direktor bio je Milisav Rackovic,a kasnije su se mijenjali Safet Čamdzija, Milorad Sokolovic, Izet Ferhatbegovic, Branka Dzida..

 Salko Mehmedovic Moj Sele otkrivanjea biste se sjecam kao juce. Mislim Dragica Komljenovic i Ja smo stajali pored biste .Do elektrane je nijo hor ucenika OS iz Mesica na celu sa najboljom uziteljicom i zenom FATIMOM SEHOVIC.O tom danu imo bi pricati vazdan.

do kraja ove godine dobiće „kćerku“ – „Mesići Nova“ hidroelektrana. ​- Riječ je, kazuje izvršni direktor u Z...

Izvor: 058.ba

do kraja ove godine dobiće „kćerku“ – „Mesići Nova“ hidroelektrana. ​- Riječ je, kazuje izvršni direktor u Z...

Izvor: 058.ba