Hadži Ahmed-beg Bukvica

Hadži Ahmed-beg Bukvica 

 autor: Mirsad Durmišević

Potiče iz veoma ugledne porodice koja je zauzimala značajno mjesto u društvenom životu Bosne tokom osmanske vladavine. Izgleda da je potomak bogumilske vlastelinske porodice, koja je za vrijeme fetha prešla na islam. Potomak je Mustafa-paše Bukvice, zvorničkog muhafiza, koji je umro u Prači gdje mu se nalazi turbe kod džamije. Njegov djed Fetah-beg je živio kao turski vazal u selu Bukvica kraj Prače, gdje je umro i ukopan. Hadži Ahmet-beg, rodio se u Barama u blizini sela Bukvice, općina Prača, u srezu rogatičkom 1854. godine i rano se doselio u Rogaticu sa ocem Smail-begom. Kao jedinac u oca od muškog roda bio je juzbaša u taboru Fazli-paše Šerifije u Bijeljini pred okupaciju Bosne 1875. godine. Na njega je prenešen i berat na zijamet, po kom je njegova porodica imala pravo pobiranja desetine u Novom Pazaru, Rogatici, Turskoj Mitrovici, Glasincu i Orahovici kod Foče. Nakon obavljenog hadža 1889. godine Ahmed-beg je bio izabran za gradonačelnika Rogatice i tu je dužnost obavljao 37 godina, tj. sve do pred samu smrt. Čovjek koji je biran za gradonačelnika Rogatice na neposrednim izborima od strane svih građana 37 godina zaredom mora biti nešto posebno. Kada se tome doda i podatak da je hadži Ahmed-beg (Hadžibeg) Bukvica bio nepismen i da se znao samo potpisati arebicom, onda je to možda i za knjigu Ginisovih rekorda. Uvijek je nosio bosansko odijelo. Stajao je na čelu Opštine i Opštinskog vijeća, koje je takođe birano od građana neposrednim i tajnim glasanjem. Bio je veoma pametan, uredan, disciplinovan i u pravom smislu poštovan čovjek. Da nije tako ne bi bio biran za načelnika od svih stanovnika Opštine (muslimana, pravoslavaca, katolika, jevreja i ostalih) u svim mandatima od 1889. do 1926. Mada je bio nepismen, uvijek se interesovao kako djeca uče u školi, pa je pozivao roditelje nadarene djece na razgovor oko daljeg školovanja. Roditelji, većinom u nemogućnosti da djecu upučuju na školovanje u Sarajevo i druga mjesta, govorili su Hadžibegu da bi to oni rado učnili ali da nemaju mogućnosti. Hadžibeg bi im odgovorio da će im i Opština pomoći. Njegov sin Abdullah Bukvica je bio prvi koji se upisao u osnovnu školu u Rogatici i tako pokazao očev stav i pristup novonastaloj situaciji. Kasnije se pokazalo da je takav pristup bio korisniji našem narodu od bojkota koji je učinio da veliki broj muslimnske djece i omladine ostane nepismen zbog uvođenja u službenu upotrebu latiničnog pisma.Tako su i odškolovani prvi visokoobrazovani kadrovi sa rogatičkog područja. To su bili veoma cijenjeni pravnici, ljekari, profesori i sl. Neke od njih ćemo i pomenuti. To su bila braća Kosorić, Veselin i Dušan, te Edhem Daidžić, pravnici, Avdulah Bukvica ljekar, Mustafa Ajanović profesor, Šahin Šahinpašić, također profesor, koji je studirao na Sorboni i dr. Tu je bilo i nekoliko kadija među kojima: Galib ef. Hafizovic, koji je kasnije bio vrhovni kadija u Sarajevu, Ahmet ef. Pašić i Muhamed ef. Ajanović, sveštenik-proto Atanasije Tane Kosorić, te mualimi: Muhamed ef. Hadžiahmetović, muderis Muhamed ef. Škaljić i dr.Umro je Ahmed-beg 14. novembra 1926. godine, a pokopan u haremu Careve džamije u Rogatici. Iza sebe je ostavio četiri dobro obrazovana sina od kojih je jedan i Abdullah-beg, jedan od sedam prvih ljekara muslimana iz Bosne i Hercegovine.

 

Hadži Ahmed-beg Bukvica, popularni gradonačelnik Općine Rogatica, na fotografiji sjedi u prvom redu u sredini. Hadži Ahmed-beg Bukvica, biran je za gradonačelnika Rogatice na neposrednim izborima od strane svih građana, 37 godina zaredom, u periodu od 1889. do 1926. godine.
Na lijevoj strani sjedi njegov sin Ismail-efendija, kadija, a na desnoj Mustafa-efendija kadija.
U drugom redu stoje lijevo dr. med. Abdullah Bukvica, a desno Muhammed-beg Bukvica.

Izvor: Gazi Husrev-beg KNJIŽNICA

Smail ef. Bukvica, kao najstariji sin hadži Ahmed-bega, rodio se u Rogatici 1874. godine. Čim se otvorila osnovna škola poslije austrijske okupacije, prvi je od muslimanske djece upisan u školu. Po završetku osnovne škole otišao je u Kuršumliju medresu u Sarajevu i nakon tri godine prešao u Šerijatsku sudačku školu, koju je završio 1895. godine. Službovao je kao šerijatski sudija u Sarajevu, Foči i Tešnju. Umro je 1922. godine u Sarajevu od upale pluća i ukopan na Grličića Brdu blizu svoga učitelja rahmetli hadži Hasana ef. Spahe.

Mustafa ef. Bukvica rodio se 1878. godine u Rogatici gdje je završio osnovnu školu. Pohađao je medresu Kuršumliju i Šerijatsku sudačku školu, koju je završio 1896. godine. Službovao je kao šerijatski vježbenik u Visokom, Travniku, Bugojnu i Sarajevu gdje je i umro 1929. godine i pokopan na Grličića Brdu do svoga brata Smaila ef.

Muhamed Bukvica je rođen 1885. godine u Rogatici gdje je završio i osnovnu školu poslije čega upisuje gimnaziju u Sarajevu. Nakon završenog četvrtog razreda prešao je u srednju tehničku školu u Sarajevu, koju je završio 1908. godine. Nakon osluženja vojnog roka stupio je u službu kao civilni geometar u Brčkom i tu službovao do 1913. godine, a potom je u Bugojnu otvorio kancelariju kao civilni geometar. Početkom Prvog svjetskog rata pozvan je u vojsku gdje je ostao do 1916. godine. Bio je na raznim frontama gdje je kao poručnik poginuo na rumunskoj fronti 1916. godine.

Abdulah-beg Bukvica je završio osnovnu školu u Rogatici a gimnaziju u Sarajevu 1902. godine. Zanimljivo je istaći u vezi školovanja Bošnjaka u vrijeme austro–ugarske okupacije, da su muslimani imali velike rezerve prema upisu u te ''kaurske'' škole. Dr. Abdullah Bukvica je bio prvi koji se upisao u osnovnu školu u Rogatici i tako pokazao očev stav i pristup novonastaloj situaciji. Kasnije se pokazalo da je takav pristup bio korisniji našem narodu od bojkota koji je učinio da veliki broj muslimnske djece i omladine ostane nepismen zbog uvođenja u službenu upotrebu latiničnog pisma. Po završetku gimnazije, upisuje se na medicinski fakultet u Beču kojeg završava 1909. godine i biva promovisan u ljekara cjelokupne medicine. Od 1908. do 1910. godine provodi svoju praksu u Zemaljskoj bolnici u Sarajevu, nakon čega biva postavljen za gradskog liječnika i upravnika bolnice u Brčkom. Istovremeno mu je povjereno istraživanje i liječenje bolesnika od sifilisa u više podmajevičkih sela brčanskog sreza, jer je u tim selima harao sifilis u epidemiološkim razmjerama. Od tada počinje njegov mukotrpan rad i život ispunjen raznim problemima i iskušenjima koje su nosile predratne, ratne i postratne godine oba svjetska rata.