Rogatičke džamije

Džamije sa područja MIZ Rogatica i MIZ Žepa

(Srušene gradske džamije, obnovljene i džamije u toku obnove)

autor:Mirsad Durmišević

*Prenošenje teksta je dozvoljeno samo uz navode izvora i linka koji vodi na izvorni tekst

Video Rogatičke džamije možete pogledati i na ovim linkovima -  http://www.facebook.com/video/video.php?v=1451780589897&oid=277672952951&comments ili http://www.youtube.com/watch?v=G6mLDKgw_IY

Grad Rogatica je prije Drugog svjetskog rata imala ukupno sedam džamija, i to šest od masivnog materijala i s kamenom munarom, a jednu od polumasivnog materijala i s drvenom munarom. Ni jedna džamija nije imala kupole. Svih sedam rogatičkih džamija po svojoj arhitekturi, munarama i unutrašnjim uredenjem, predstavljale su dragocjene spomenike islamske arhitekture i kulture. Njihovo uništenje je nenadoknadiv gubitak za Bošnjacko-muslimanski narod ali i za arhiktekturu ovih prostora uopće.

 Od ukupno 7 džamija u gradu Rogatica kraj Drugog svjetskog rata dočekale su samo dvije i to, Arnautovića džamija i Čarsijska džamija, ali i kod njih su samo munare oni stari, originalni elementi. 
Tokom Drugoga svjetskog rata (1941-1945) na rogatičkom području uništeni su ili oštećeni, manje ili više, gotovo svi vjerski objekti. To se posebno odnosi na džamije i mektebe, koji su najvećim dijelom ili razoreni ili spaljeni. Oslobođenje zemlje 1945. godine zateklo je sljedeće vjerske objekte:
Šudžaudinova - Čaršijska džamija u Rogatici, sagrađena 1576. godine, Arnaudija - Arnautovića džamija u Rogatici, sagrađena 1579. godine, više godina korištena je kao skladište hrane. Careva džamija u Godomilju sagrađena je 1472.godine. Džamija u Lubardićima, sagrađena 1589. godine, ostala je u derutnom stanju, pa je kasnije obnovljena i korištena, Džamija u Žepi, sagrađena 1636. godine, nakon opravke bila je u funkciji.
Od 1945. do 1991. godine na području općine Rogatica izgrađeno je devet džamija: u Rakitnici 1958. godine, u Vragolovima 1959. godine, u selu Brda 1963. godine, u Šetićima 1965. godine, u Živaljevićima 1968. godine, u Šljedovićima i Podgracu 1972. godine, u Kramer-Selu 1978. godine i u selu Mahala 1987. godine. U tom periodu obnovljene su džamije u Kovanju, Godomilju, Đedovićima, Batovu. 

Na prostoru Odbora Islamske zajednice Rogatica prije agresije na BiH bilo je 23 džamija i 3 mesdžida. Niti jedan ovaj objekat nije dočekao Dejton. Tokom 1992 godine porušene su sve džamiji na teritoriji općine Rogatica. Tako su srušene ili zapaljene džamije u Rogatici (Arnaudija i Čaršijska), Žepi, Godomilju, Živaljevićima, Šetićima, Podgracu, Ðedovićima, Lubardićima, Šljedovićima, Brdima, Kovanju, Vragolovima, Kramer-Selu, Batovu, Rakitnici, Mahali. Isto tako zapaljeno je ili porušeno 11 zgrada IZ, mejtefi, stanovi islamskih službenika na territoriji opštine Rogatica.

Serhadija, Tekijska i Oručagina džamija posle završetka Drugog svjetskog rata

Ostaci munare džamije u selu Rakitnici posle agresije 1992-1995 godine

Džamije Medžlisa Islamske zajednice Rogatica

Tekijska džamija je sagrađena u prvim decenijama XVI stoljeća. Podigao ju je čuveni Sinan-vojvoda, kao prvu džamiju na trgu koji se tada zvao Čelebi Pazar. Oko nje se razvila mahala Tekija, pa su kasnija pokoljenja tu džamiju prozvala Tekijska. Ova džamija nije bila velika ( unutrašnji prostor 9,60 X 7,40 m.) i zidana je od kamena. Imala je kamenu munaru dosta pomno oblikovanu. Lijepu umjetničku vrijednost u toj džamiji činio je drveni strop i unutrašnja drvena galerija, a sve izvedeno u rezbariji, po kojoj se naročito isticala velika rozeta ili sofraluk u intarziji na sredini stropa. U vanjskoj kompoziciji objekta vanredno je djelovao perforirani zid oko  džamije koji je u vidu jače horizontalne lamele pružao krasnu dopunu vertikalno izvedenim linijama munare i stabla kraj nje. Zapaljena je 1943 godine i nikada više nije obnovljena.

Careva džamija (Hungarija) je spadala među najljepše kulturne građevine na ovom području. Prozvana je Carevom jer ju je sagradio sultan Selim drugi 1571/72 godine. Imala je izvanredno lijepu i visoku kamenu munaru. Sliku objekta dopunjavao je horizontalni pojas visoke kamene ograde. Lijep i izuzetno vrijedasn detalj u Carevoj džamiji predstavljala je velika slika u bojama na zidnom malteru veličine 2,55 X 1,50 metara. Slika se nalazila više ulaza i pokazivala džamiju Aja-Sofiju s njenih šest munara.Sve je do temelja propalo krajem 1943 godine. 

Oručagina džamija u mahali Gračanica, sagrađena je prije 1558-me godine. Izgrađena je od polumasivnog materijala sa drvenom munarom. Imala je malo predvorje na drvenim stupovima i isto tako malom unutrašnjom površinom 12,00 X 6,20 m. Na njoj nije bilo nikakvih pretenzija za luksuznim  izražajem. Zapaljena 1943 i nikada nije obnovljena.

Sudžaudinova džamija poznata kao čaršijska jer se nalazila u središtu rogatičke caršije. Sagrađena je 1576.godine i zaostavština je vakifa i vojskovođe Šudžaudina, Uz džamiju je postojala i medresa od 1731. do 1914. Ne zna se ko joj je osnivač, ali se zna da je prvi muderis Medrese bio kadija hafiz Mehmed Omerefendić, Džamija i medresa su imale  vakufe. Po izradi i opremi veoma je slićna Arnautovića džamiji. I ova džamija je imala lijepu i visoku munaru. Njen unutrašnji prostor iznosio je 10,75 X 9,40 metara. Izgorjela je 1914.godine, a temeljno je obnovljena 1933 godine. Zapaljena i srušena 20 juna 1992 godine. 

Džamija je obnovljena, a 12.08.2007godine svečeno otvorena

Serhadija džamija. Nalazila se na južnoj periferiji grada (serfatu) pa je moguće da je po tome dobila ime. Ne zna se kada je sagrađena, niti ko je graditelj. U prošlom vijeku bila je dotrajala, pa je na njenim temeljima novu džamiju sagradio 1873. godine rogatički muftija hadži Mehmed efendija Škaljić, ali je zadržala staro ime. To je manji objekat (unutrašnji prostor 7,65 X 5,76 m) i pokazuje običnu obradu. Zna se da je i zgradu i munaru, koja je slične obrade kao i sama džamija, zidao neimar Krsto Lalović iz Sočica. I ova džamija je porušena 1943 godine i nije obnovljena.

.

Husein-begova džamija, kasnije prozvana Arnaudija ili Arnautovića džamija. Sagradio ju je Husein-beg Arnautović 1558 godine .To je bilo masivno zdanje sa naročito lijepom visokom munarom.Temeljno je obnovljena 1938 godine pri čemu su otvori modernizovani a unutrašnji prostor nešto smanjen. Srušena pa zapaljena juna 1992 godine. Nije još obnovljena do sad, ali su pripreme oko obnavljanja u toku.

Serdarija džamija je zadužbina nekog janičarskog serdara ili zabitage Ibrahima. Stajala je na dnu čaršije tik uz samu ulicu. Ne zna se kad je sagrađena. To je bio objekat manje veličine (unutrašnjost 9,60 X 5,90 m), bez naročite obrade u arhitekturi i s munarom s lijeve strane, do same ulice, što predstavlja iznimku, vjerovatno zato da bi se glas s nje mogao bolje čuti na što većem prostoru čaršije. Munara je stradala od groma oko 1932. god. i odmah zatim definitivno je porušena. Sam objekat džamije propao je u požaru 1943. godine.

 Pašić Kula - kuća i džamija porodice Pašić. Džamija je porušena 1941 godine i nikad više nije obnavljana.

Živaljevići -  sagrađena 1968.godine a 27. 7. 2008. godine svečano je otvorena obnovljena džamija.

Kramer Selo -  sagrađena 1978.godine a 9. 8. 2008. godine svečano je otvorena obnovljena džamija 

Kovanj - sagrađena 1834.godine a 9. 9. 2012. godine svečano je otvorena obnovljena džamija 

Vragolovi - sagrađena 1959.godine a 1. 8. 2009. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

Đedovići - sagrađena 1937.godine a 8. 8. 2009. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

Batovo - sagrađena 1931.godine a 18. 7. 2010. godine svečano otvorena obnovljena  džamija

Podgradac - sagrađena 13.9.1970.godine a  8. 8. 2010. godine svečano je otvorena obnovljena džamija 

 

 Brda - sagrađena 1965.godine a  18. 9. 2011. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

 Šetići - sagrađena 1964.godine, a  18. 8. 2013. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

 Rakitnica - sagrađena 1872. godine, a 02. 9. 2012. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

Lubardići - sagrađena 1589.godine, a 07. 7. 2013. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

Godomilje - sagrađena 1472.godine, a 14. 8. 2016. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

Šljedovoći - sagrađena 1970.godine, a 2. 6. 2012. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

Mahala - Džamija je sagrađena 1987. godine, a u toku je obnova džamije

Nevoseoci - sagrađena je 1990.godine a 25. 8. 2007. godine svečano je otvorena obnovljena  džamija

(Džemat-džamija Novoseoci pripada MIZ Rogatica, a nalazi se na teritoriji opštine Sokolac)

Košutica -  sagrađena je 1936.godine a 20. 8. 2009. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

(Džemat-džamija Košutica pripada MIZ Rogatica,a nalazi se na teritoriji opštine Sokolac)

Kukavice - sagrađen je 1968.godine a obnovljena je zgrada mesdžida 

2013.godine  Izgrađen minaret za džamiju a 10. 8. 2014. godine svečano je otvorena  džamija

Džamije Medžlisa Islamske zajednice Žepa

Žepa - sagrađena je 1636.godine a 31. 9. 2002. godine svečano je otvorena obnovljena džamija

Gođenje - sagrađena je 1980.godine a 7. 7. 2008 godine, svečano je otvorena obnovljena  džamija

(Džemat-džamija Gođenje pripada MIZ Žepa, a nalazi se na teritoriji opštine Han Pijesak)

Podžeplje - sagrađena je 1984.godine a 20. 7. 2008 godine, svečano je otvorena obnovljena  džamija

(Džemat-džamija Podžeplje pripada MIZ Žepa, a nalazi se na teritoriji opštine Han Pijesak)

Na Rogatičkoj opštini bilo je još džamija u Brankovićima, Buratima, Banj Stijeni,...

Ovo su temelji džamije u Buratima koja je prenešena u Batovo negdje na prelazu iz 19/20 vijek. Po nekim izvorima je privremeno bila na Banj Stijeni.